Ulu Camii (Aydınoğlu Mehmet Bey Camii)

Ulu Camii (Aydınoğlu Mehmet Bey Camii), Anadolu mimarlık tarihinin nadide eserlerinden biridir.  Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından inşa ettirilen caminin yapımına, kentin 1306-1307 yıllarındaki fethinden hemen sonra başlanmış ve yapı 1312-1313 yıllarında tamamlanmıştır. Cami, bitişiğindeki Aydınoğlu Mehmet Bey Türbesi ile aynı avluyu paylaşmaktadır. Ayrıca caminin yakın çevresinde Sultan Şah Türbesi (Hatuniye Türbesi), İmam Birgivi Medresesi ve Ulu Cami Hamamı (Çarşı Hamamı) gibi önemli tarihî yapılar da yer almaktadır.

Mimari perspektiften incelendiğinde, Ulu Cami’nin dikdörtgen plan şeması ve süslemeleri, Anadolu Selçuklu geleneğinin izlerini taşır. Caminin minberi, dönemin ahşap süsleme sanatının önde gelen örneklerinden biridir. Ayrıca, mihrap ile minaredeki çini mozaik ve sırlı tuğla süslemeleri, yapıya estetik bir değer katarak o dönemin sanat anlayışını yansıtmaktadır. Bunun yanı sıra, güneydoğu köşesindeki aslan heykeli ve yapıda kullanılan Roma dönemine ait devşirme malzemeler, bölgenin çok katmanlı tarihine işaret etmektedir.

Toplumsal yaşamda önemli bir rol oynayan camiler, hem ibadet alanı hem de halkın bir araya geldiği ve sosyal etkileşimde bulunduğu mekânlar olarak işlev görmektedir. Bu bağlamda, yüzyıllardır bu işlevleri yerine getiren Ulu Cami, Birgi’nin tarihî ve kültürel mirasının önemli bir parçası olarak varlığını sürdürmektedir.