MÖ 3. yüzyılda Pergamon Krallığı döneminde inşa edilen Pergamon Gymnasion Kompleksi, antik dünyanın eğitim ve spor anlayışının izlerini taşıyan önemli bir yapıdır. Arazinin doğal eğiminden ustalıkla yararlanılarak tasarlanan bu kompleks, aşağıdan yukarıya kademeli olarak sıralanan üst, orta ve alt teraslardan oluşmaktadır. Üst teras yetişkinler, orta teras gençler ve alt teras da çocuklar için ayrılmıştır. Bu hâliyle her yaştan ve her kesimden kimselerin kompleksten yararlanması sağlanmıştır.
Terasların her biri, kendine özgü mimari özellikleri ve işlevleriyle dikkat çekmektedir. Pergamon Gymnasion Kompleksi’nin en geniş ve gösterişli bölümü olan üst teras, kompleksin merkezinde yer almaktadır. Dört bir yanı sütunlarla çevrili geniş bir avluya ev sahipliği yapmaktadır. Bu avlu, yetişkinlerin eğitim ve spor etkinlikleri için kullanılmıştır. Aynı zamanda halkın katılımına açık tören ve festival gibi toplumsal etkinlikler de burada düzenlenmiştir.
Orta teras, gençler için tasarlanmıştır. Uzun, dikdörtgen formdaki bu alan, diğer teraslara nispetle daha dar bir yapıya sahiptir. Burada kapalı koşu pistleri, açık hava egzersiz alanları ve kış antrenmanlarına uygun geniş bir kapalı salon bulunmaktadır. Alt teras ise çocuklar için ayrılmış ve daha sade, mütevazı bir alan olarak düzenlenmiştir. Bu mimari düzenleme, her yaş grubunun eğitim ve spor ihtiyaçlarına göre uyarlanmış bir yapısal organizasyonu yansıtmaktadır.
Pergamon Gymnasion’u her ne kadar eğitim ve spor amaçlı faaliyetler için inşa edilmiş olsa da zaman içerisinde çok işlevli bir kamu yapısı özelliği kazanmıştır. Roma imparatoru Trajan (MS 98-117) döneminde, kompleks genişletilerek yapıya yeni bölümler eklenmiştir. Özellikle bu dönemde Roma kültürüne uygun olarak eklenen kapalı hamamlar, kompleksin çok işlevliliğine yeni bir boyut kazandırmıştır.
19. yüzyılın sonlarında bölgeye gelen Alman arkeologlar tarafından başlatılan kazılar, özellikle 1900-1913 yılları arasında W. Dörpfeld, H. Hepding ve P. Schazmann’ın yönettiği ikinci dönem kazı çalışmaları, Gymnasion’un mimari yapısını ve toplumsal işlevlerini gün yüzüne çıkarmada kritik bir öneme sahiptir. Bu bulgular, antik Pergamon’daki eğitim ve spor faaliyetleriyle sosyal yapı hakkında değerli bilgiler sunarak Gymnasion’un tarihsel öneminin daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır.