Selçuk

Selçuk Tarihçesi

Coğrafi konumu, doğal yapısı ve jeopolitik önemi sayesinde pek çok medeniyete ev sahipliği yapan, tarihi ve kültürel değerleriyle bilinen Selçuk İlçesi, İzmir’in 74 km güneyinde yer almaktadır. Antik Dönem’de adı Ephesus olan bölgenin adı, yerleşim yerlerinin Ayasuluk mevkiine kaymasıyla birlikte Ayasıuluk olmuş, 1390-1914 yılları arasındaki Türk ve Osmanlı hakimeti döneminde Selçuk, 1922-1943 yılları arasında Akıncılar olarak isimlendirilimiş, yörenin belediye haline getirildiği 1943 yılından sonra ise yeniden Selçuk olarak kalmıştır. Selçuk ilçesi’nde dağınık şekilde çok sayıda tarihi cami, mescid, su kemeri, sarnıç, hamam, türbe, imaret yapıları bulunmaktadır. (TC İzmir Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 2001, s.1). Selçuk’un kent belleğini araştırmak üzere Selçuk’ta yaşayan farklı demografik yapıdaki yaklaşık 150 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada (Görgenli, Karakuş, Umuroğlu ve Ömüriş, 2013), tarihi eserlerin Selçuk’ta %34.2 ile insanların zihnine kentsel öğe olarak en çok yansıyan bileşenler olduğu ortaya çıkmıştır (s.59).

1348-1390 yılları arasında Aydınoğulları Beyliği’nin başkenti olan Selçuk’ta bu dönemde yoğun imar faalliyetleri yürütülmüş, İsa Bey Camii, İsa Bey Hamamı gibi görkemli yapılar inşa edilmiştir. 1375 yılında inşa edilen, planı kareye yakın ve 51×57 metre ölçülerindeki İsa Bey Camii, Şam Emeviye Camii, Harran ve Diyarbakır Ulu Camilerinin planları ile benzer plan şemasına sahiptir. (TC İzmir Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 2001, s.24). Ayasuluk Tepesi’nin batısında yer alan, kitabesine göre 1364 yılında inşaa edilen, ılıklık ve sıcaklık bölümleri iyi korunmuş olan İsa Bey Hamamı, gelişmiş plan özelliğine sahiptir. Kuzeyden güneye soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve külhan bölümleri bulunan hamamın yan tarafındaki sekileri ve yıldız şeklindeki mermer havuzu günümüze ulaşabilmiş, soyunmalık bölümündeki iki sütun ayağa kaldırılmıştır. Dört yanında tonozlu eyvanlar ve köşelerde halvet odaları bulunan merkezi planlı sıcaklık kısmı büyük bir kubbe ile örtülüdür. (s.43)