Smyrna Antik Kenti Hakkında

Smyrna Antik Kenti Tarihçesi

Smyrna Antik Kenti

Bayraklı’daki eski yerleşime sığmayan ve Hellenistik Dönem’de yeni lokasyonuna taşınan Smyrna, hızla gelişerek büyük bir ticaret kenti haline dönüşecek, Roma İmparatorluk Çağı’nda ise en parlak dönemine girecektir. M.S. 2. yüzyılda sınırları Kadifekale’den Konak’a, Eşrefpaşa’dan Halkapınar’a kadar uzanan büyük bir Roma kenti olan Smyrna Antik Kenti’nin kalıntıları Konak ilçesinin Çankaya semtinde görülebilmektedir.

Kentin Yeniden Kuruluşu

Büyük İskender’in Rüyası

Kutsal Meles Çayı kenarında yer alan Pagos Tepesi (Kadifekale) eteklerine yerleşecek İzmirliler, eskisinden dört kat daha mutlu olacaklardır. İzmir’in M.Ö. 4. yüzyılın sonunda Kadifekale-Kemeraltı ekseninde yeniden inşasına vesile olan bu kehanet, Büyük İskender’in bir rüyası ardından alınmıştır. Antik yazarlardan Pausanias’ın anlatımına göre Nemesis Kutsal Alanı’nda avlanırken yorgun düşen Büyük İskender, ulu bir çınarın altında uykuya dalmıştır. Rüyasında gördüğü iki Nemesis, Büyük İskender’e, kenti uykuya daldığı Pagos Tepesi’nde yeniden kurmasını söylemiştir. Bunun ardından Büyük İskender, rüyasının anlamını dönemin en ünlü kehanet merkezlerinden biri olan Apollon Klaros Kutsal Alanı’na (İzmir, Ahmetbeyli Köyü) danışmıştır. Yukarıda bahsedilen kehanetin verilmesi, Pagos yamaçlarında yeni bir kentin kurulmasına önayak olmuştur. Büyük İskender’in İzmir’den ayrılmasının ardından onun komutanlarından önce Antigonos Monophtalmos ve ardından gelen Lysimakhos tarafından İzmir, Kadifekale’nin eteklerindeki yeni yerinde inşa edilmiştir. Smryna yeniden kuruluşundan sonra ilerleyen yüzyıllarda Batı Anadolu’nun ünlü kentleri olan Ephesos (Efes) ve Pergamon (Bergama) ile yarışacak, Geç Roma Dönemi’nde onları zenginlikte ve büyüklükte geride bıracaktır.

Kentin Yeniden Kuruluşu

Lysimakhos ve Eurydikeia

Kentin Pagos eteklerine taşınmasıyla birlikte, yeni İzmir’de birçok inşa faaliyeti görülmüştür. Kent suru, liman tesisleri ve tapınaklar gibi anıtsal nitelikli kamu yapılarının inşasına başlanmıştır. Kentin imar faaliyetlerinde önemli bir rol oynayan Makedonya Kralı Lysimakhos, Hellenistik Dönemde sıkça görülen bir uygulama olan hanedan ailesi fertlerinin isimlerinin kentlere verilmesi geleneğine uygun olarak aynı tarihlerde yeni yerinde yeniden kurulan yüzlerce yıldır Ephesos adı ile bilinen kentin adını kendi eşinin adıyla Arsinoeia, benzer biçimde yeni yerinde yeniden kurulan ve binlerce yıldır Smyrna adı ile bilinen İzmir’in adını kızının adıyla Eurydikeia olarak değiştirmiştir. Ancak bu değişim köklü gelenekleri üzerini örtememişi, kralın ölümüyle birlikte hem Ephesos hem de Smyrna eski adlarını almıştır.

Kentin Yeniden Kuruluşu

Roma Dönemi’nde Smyrna

Hellenistik Dönem ile birlikte Smyrna, en gözde Hellen kentlerinden biri haline gelmiştir. Coğrafyacı Strabon’un “Şimdi o bütün kentlerin en güzel olanıdır.” şeklinde tanımladığı Smyrna, bu cazibesini sahip olduğu mimari yapılara ve kent planına borçluydu. (Smyrna Antik Kenti Kazı Başkanlığı)

Smyrna Antik Kenti Hakkında

Smyrna Antik Kenti Tarihçesi