Kızıl Avlu

Kızıl Avlu, MS 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu döneminde, Pergamon antik kentinin aşağı şehrinde inşa edilmiştir. İmparator Hadrianus’un hükümdarlığı dönemine tarihlenen bu anıtsal yapı, adını inşasında kullanılan kırmızı tuğlalardan almaktadır.

Yaklaşık 266 metre uzunluğa sahip Kızıl Avlu; tuğladan yapılmış büyük kapalı alanı, geniş merkezî avlusu, yan avluları, sütunlu galerileri ve su havuzlarıyla Roma mimarisinin dikkat çeken örneklerinden biridir. Ayrıca Mısır kültürüyle ilişkilendirilen mimari detayları sayesinde kendine özgü bir kimliğe sahiptir. Yapının en çarpıcı özelliklerinden biri, Selinos Deresi’nin (Bergama Çayı) yatağı üzerine inşa edilmesi ve suyun akışını düzenlemek için tasarlanan iki tünel sistemine sahip olmasıdır. Roma mimarisinde yapı malzemesi olarak genelde taş tercih edilmiştir. Bunun aksine Kızıl Avlu’da yapı malzemesi olarak tuğla kullanılmıştır. Hem inşasında kullanılan yapı malzemesiyle hem de ileri altyapısıyla Kızıl Avlu, işlevsel ve estetik açıdan döneminin eşsiz bir örneğidir.

Roma İmparatorluğu’nda, özellikle Hadrianus döneminde, çok kültürlü ve birleştirici politikalar ön plandaydı. İşte bu dönemin ruhunu yansıtan Kızıl Avlu, Mısır, Yunan ve Doğu tanrılarına adanmış çok kültürlü bir kutsal alan olarak hizmet vermiş, aynı zamanda imparator kültüne de ev sahipliği yapmıştır. Birden fazla inanç ve kültürü bir arada barındıran bu yapı, Roma’nın dinî ve kültürel çeşitliliği kucaklayan yaklaşımının somut bir temsilidir.

Farklı tanrılar ve kültler için ortak ibadet yerlerinin oluşturulması, Hadrianus döneminde yaygın bir uygulama hâline gelmiş ve bu bağlamda Kızıl Avlu, çok tanrılı dinlerin birleştirici gücünü ve imparatorluk politikalarının yansımalarını anlamak için tarihe ışık tutan bir pencere açmıştır.