Artemis Tapınağı

İmparator Iustinianos Dönemi’nde inşa edilen, Antik Çağ’ın yedi harikasından biri olan, ilk olarak ana tanrıça Kybele’ye adanan, sonradan Artemis’e adanan Artemis Tapınağı, 1869 yılında İngiliz Demiryolu mühendisi J.T. Wood tarafından saptanmıştır. Bulunan parçaların British Museum’a götürülmesinin ardından, 1904 yılında İngiliz Arkeolog D.G. Hogarth, 1965 yılından itibaren ise Avusturya Arkeoloji Enstitüsü burada arkeolojik kazı çalışmaları yürütmüştür. Efes Artemis Kültü’nde M.Ö. 8. yüzyıldan başlayarak, arkaik dönemde 3 yapı evresi bulunmaktadır. Üçüncü evrede inşaa edilen 125×60 metre boyutlarındaki tapınağın sellasında ağaçtan yapılmış, Roma Dönemi’nde mermer kopyaları üretilen bir Artemis Heykeli bulunmakta olduğu bilinmektedir. M.Ö. 530 yılında tamamlanan dördüncü evrede kullanılan kabartmalı sütun kaidelerinden birini Lidya Kralı Krezüs armağan etmiştir. M.Ö. 356 yılında yakılan tapınağın 5. evresinde kabartmalı sütunları olan, 6000 metrekare alanı kaplayan bir Hellenistik tapınak inşa edilmiştir. Bu tapınak da M.S. 263 yılında Goth saldırılarında yıkılmış, alan daha sonra taş ocağı olarak kullanılmıştır. (TC İzmir Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 2001, s.45). Magnesia kapısından başlayan üstü kapalı kutsal yol, tapınağa ulaşmaktadır. (Akurgal, vd. 1971, s.9)