Yeşilova Höyük Hakkında
Yeşilova Höyük Tarihçesi
Yeşilova Höyüğü İzmir'in Bornova ilçesinde, Karacaoğlan Mahallesi sınırları içerisinde kalmaktadır. İzmir kent merkezine 10 km, Bornova ilçe merkezine ise 4 km uzaklıktadır. 8500 yıllık bir tarihe sahip olan höyük, şehrin tarihini Neolitik Çağ’a kadar götürmektedir. Daha sonra Güneydoğu Avrupa kökenli olduğu tahmin edilen bir topluluk, Yeşilova ve 800 metre ilerisindeki Yassıtepe’ye yerleşmiştir. Kalkolitik Çağ olarak adlandırılan, Neolitik Çağ ile Tunç Çağı arasındaki bu 3000 yıllık dönem, Yassıtepe Höyüğü’nde ve Yeşilova Höyüğü’nün üst katmanlarında tespit edilmiştir.
Yeşilova Höyüğü Nasıl Keşfedildi?
2003 yılında, Bornova Ovası’nın ortasında, sonradan otoyol kavşağının yapılacağı arazide, İzmir tarihini değiştirecek bir keşfe imza atılmıştır. Arazide yapılan hafriyat çalışmaları sırasında buradan alınan toprak Buca’da bir parka dökülür. Parka dökülen toprakta taş alet ve çanak çömlek parçalarının olduğunu gören duyarlı bir İzmirli (emekli resim öğretmeni Ali Beke Özkan) yetkililere haber verir. Müzenin topladığı çanak çömlek parçalarında yapılan ilk inceleme, şaşırtıcı bir sonuç bir ortaya koyar. Parçalar Neolitik Çağ’ı işaret etmektedir. Toprağın alındığı alanda yapılan yüzey araştırması da bu bulguları destekleyince İzmir tarihinin giriş sayfaları yeniden yazılmaya başlanır.
Yeşilova Höyüğü’nün keşfinden önce İzmir’in kuruluş tarihinin günümüzden 5000 yıl önceye kadar geri gittiği düşünülüyordu. Neolitik Çağ'a tarihlenen bu höyüğün keşfiyle birlikte kentin kuruluş tarihi 3500 yıl daha geriye gitmiş, İzmir’i kesintisiz olarak yaşanan dünyanın en eski şehirlerinden biri yapmıştır.
Bugün kalın bir alüvyon tabakası altında kalmış olan yerleşim, 70,000 m2'den fazla bir alanı kaplamaktadır. Kendi içerisinde 3 alt evreye bölünmüş olan Neolitik Çağ tabakası içerisinde üst üste 10 mimari katman tespit edilmiştir. Bu katmanlar arasında bulunan çamur-kil tabakaları yerleşimin sık sık sel ve taşkınlarla mücadele ettiğini, tahribat yaşayan yerleşimlerini tekrar kurduklarını göstermektedir. Neolitik Çağ’ın sonlarına doğru gelişen yerleşim Yassıtepe Höyüğü’ne doğru genişlemiştir. MÖ 5800-5700 yılları arasında yaşanan büyük bir sel Neolitik yerleşimin sonunu getirmiştir.
