Birgi Sivil Mimari
Geleneksel ‘Türk ev’ tipinin klasik örneklerini sergileyen Ege kıyısı, konut mimarisi içinde Birgi özel bir konumdadır. Bu ev tipinde genel olarak hımış yapı tekniği ki, bu teknik taşıyıcı sistemi ağaç kalaslar üzerine bindirilen, kerpiç dolgulu ve zemin katı genel olarak taştan yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır. Birgi sokaklarında genel olarak bu yapım tekniğine uygun olarak sofalı planlı, taş duvarlı zemin katları olan, ahşap iskeletli evler görülmektedir.
Birgi’nin dere ve tepelerle oluşmuş eğimli arazisinden dolayı üç-dört evin yan yana bulunduğu yanaşık düzen sokaklara hakimdir. Birgi sokaklarındaki evlerin genellikle iki katlı ve avlulu evler olduğu görülmektedir. Bunun yanında ara katlarla desteklenmiş üç katlı evler ve bodrum kısımları toprak altında kalmış evler de vardır. Evlerin avluları geniş tutulduğundan şehrin içinde sık sık yeşillikler göze çarpmaktadır. Mahalle arasındaki meydanlarda ve etraftaki ağaçlık alanlardaki yeşil alanlar şehrin doğal görünümü artırmıştır. Taş kaplamalı evlerin alt kattaki duvarları ve bahçe duvarları sayesinde derin dar sokaklar oluşmuştur. Genel olarak evlerin alt katlardaki odalarının pencereleri yoktur. Evlerin alt katları taşlıklar, avlular, depolar, ahırlar ve mevsimlik hazırlıkların yapıldığı avlulardan oluşmaktadır. Bu yapılar evin iç kısmına bakmaktadır. Kör alt cephelerin üzerine çıkmalarla desteklenen üst katlarda pencere donanımları, süslemeler ve saçaklar yer almaktadır. Evlerin konumuna baktığımızda genel olarak manzaraya göre şekillendikleri görülmüştür. Birgi’deki evler genellikle ‘L ve U’ şeklinde planlanmıştır. Evler köşelerine seki veya köşk ya da odaların arasına eyvan koyularak yapılmıştır.
Her türlü yaşam faaliyetinin gerçekleşebileceği odalar büyüklükleri ve bezemeleriyle birbirinden farklılık göstermektedir. İki veya üç odaya sahip evlerin büyüklüğü ve süslemeleriyle ayrılan baş oda kısmı bulunmaktadır.
